Báo cáo tài chính doanh nghiệp và những điều cần biết

Đối với mục đích phân tích đầu tư, người quản lý tài chính doanh nghiệp sẽ cần dùng bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Có một thực trạng là nhiều nhà đầu tư chỉ chú trọng vào báo cáo kết quả kinh doanh và bảng cân đối kế toán, mà không xem xét đến dòng tiền. Điều này cực kì sai lầm. Hãy ghi nhớ rằng báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ có những số liệu phân tích cực kỳ quan trọng.

Báo cáo tài chính không chỉ có duy nhất một khuôn mẫu, định dạng. Rất nhiều bài báo và sách vở viết về phân tích báo cáo tài chính đều áp dụng một cách tiếp cận cứng nhắc cho nhiều trường hợp khác nhau. Nhà quản lý tài chính doanh nghiệp thiếu kinh nghiệm sẽ lúng túng nếu gặp phải một báo cáo được lập không giống với mẫu điển hình. Sự đa dạng vốn có trong hoạt động kinh doanh dẫn đến sự đa dạng trong cách báo cáo tài chính. Điều này đặc biệt đúng với bảng cân đối kế toán, còn báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ ít gặp phải hiện tượng này.

Tổng số các khái niệm và giả định về kế toán là rất lớn nhưng chỉ có hai  nguyên tắc kế toán phổ biến được chấp nhận sử dụng để lập báo cáo tài chính. Với các nhà quản lý tài chính doanh nghiệp, nguyên tắc giá gốc và kế toán dồn tích là hai nguyên tắc cơ bản cần nắm vững. Theo đó, tài sản được ghi nhận giá ở thời điểm doanh nghiệp mua, dù giá này có thể khác biệt đáng kể so với giá hiện hành trên thị trường. Doanh thu được ghi nhận khi hàng hóa, dịch vụ được cung cấp, và chi phí được ghi nhận khi phát sinh. Nhìn chung, dòng giá trị này không xảy ra đồng thời với những dòng tiền mặt vào và ra thực tế của doanh nghiệp. Đó là lý do vì sao dòng tiền trở nên vô cùng quan trọng.

Các con số tuyệt đối trong báo cáo tài chính không có nhiều giá trị khi phân tích đầu tư. Do đó, để đánh giá kết quả hoạt động và tình hình tài chính của công ty, nhà quản lý tài chính doanh nghiệp cần chuyển chúng thành những tỉ số, chỉ số tương đối. Các tỉ số và chỉ số này phải được xem xét trong một thời gian dài để phản ánh đúng xu hướng, tốc độ tăng trưởng. Các thước đo tài chính có thể khác nhau đáng kể tùy vào ngành, quy mô và giai đoạn phát triển của công ty.

Các thông tin về tình hình kinh tế, triển vọng ngành, mức độ cạnh tranh, động lực thị trường, đổi mới công nghệ, chất lượng quản lý và lực lượng lao động không được phản ánh trực tiếp trong báo cáo tài chính của công ty. Các nhà quản lý tài chính doanh nghiệp cần phải biết rằng những thông tin từ báo cáo tài chính mặc dù quan trọng nhưng chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh đầu tư rộng lớn hơn.